Festiwal Organowy i nocne zwiedzanie klasztoru

3 lipca rozpocznie się XXVII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej w klasztorze oo. Cystersów. W inauguracyjnym koncercie wystąpią Maciej Miecznikowski i Robert Grudzień.

Program tegorocznego festiwalu, który wpisuje się w obchody 750-lecia nadania praw miejskich dla Jędrzejowa, jest bardzo ciekawy. Oprócz Macieja Miecznikowskiego wystąpią m.in. aktorka i wokalistka Olga Bończyk, Bogdan Kierejsza i Reprezentacyjny Zespół Artystyczny Wojska Polskiego.

Niewątpliwą atrakcją będzie też nocne zwiedzanie klasztoru. Co dwa tygodnie, począwszy od 3 lipca, po zakończeniu koncertu będzie można zwiedzić opactwo. Przewodnikiem będzie przeor, o. Bruno Paterewicz.

Program koncertów:

03 Lipca 2021
„Szacunek i pamięć dla Prymasa Tysiąclecia” – Maciej Miecznikowski – śpiew, piano, gitara, Robert Grudzień – organy

10 Lipca 2021
Romuald Erenc z Zespołem – Romuald Szałek – flety, wokaliza, Krzysztof Łatwiński – wiolonczela, Romuald Erenc – gitara

17 Lipca 2021
Pieśń ku czci bł. Stefana kard. Wyszyńskiego – Soliści Scen Polskich – Maria Kawecka – sopran, Karol Lizak 0 tenor, Robert Stefański – klarnet, Mateusz Piechnat – piano

24 Lipca 2021
„Głos Nadziei” – Światowej sławy wirtuoz i kompozytor, Bogdan Kierejsza – skrzypce, Gościnnie Agata Nizińska – sopran

31 Lipca 2021
„Musica Claromontana – śpiew gregoriański ze źródeł paulińskich” – Schola Gregoriana Cardinalis Stephani Wyszyński, Paweł Kasprzyk, Przemysław Raczkowski, Piotr Karbownik, Michał Sławecki – magister chori, organy

07 Sierpnia 2021
Oratorium – Marcin Obuchowski – wokal, kompozytor, Alicja Karpiuk – wokal, Natalia Kozub – skrzypce, Kamil Turczyn – piano

14 Sierpnia 2021
„Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego” – Olga Bończyk – aktorka, Robert Grudzień – organy, piano

21 Sierpnia 2021
Alicja Węgorzewska – mezzosopran, Michał Steciak – tenor

28 Sierpnia 2021 Godz. 20.00
Finał festiwalu
Soliści, chór i orkiestra – Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego

29 Sierpnia 2021 
Uroczystości odpustowe – Błogosławionego Wincentego Kadłubka – Orkiestra Kameralna Beskid SoundProject, Sebastian Niemczycki – dyrygent

Wszystkie koncerty odbywają się w soboty o godz. 19. Wstęp wolny.

 


AKCJA NA RZECZ REMONTU ZABYTKOWEGO KLASZTORU W JĘDRZEJOWIE
ARCHIOPACTWO CYSTERSÓW – Nr subkonta 77 1020 2733 0000 2802 0033 7089

ORGANIZATORZY:
Opactwo Cysterskie w Jędrzejowie
Jędrzejowskie Towarzystwo Kulturalno- Naukowe
Urząd Miasta w Jędrzejowie
Starostwo Powiatowe w Jędrzejowie
Fundacja im. Mikołaja z Radomia
Robert Grudzień, dyrektor festiwalu, t.601/306483,
e-mail: robert@grudzien.pl, www.grudzien.pl
Biuro informacyjno-prasowe:
Gazeta Jędrzejowska”, Jędrzejów, pl. Kościuszki 22, tel: 41/386 55 60,
e-mail: gazeta@jedrzejowska.net

O ORGANACH

Jędrzejowskie opactwo słynie ze wspaniałych organów o niepowtarzalnym brzmieniu. Pierwotne organy powstały w roku 1633 i wykonane były przez zakonny warsztat budowy organów. Instrument, który dziś znajduje się w kościele klasztornym, pochodzi z lat 1745-1760. Zbudowany został przez organmistrza Józefa Sitarskiego przy współpracy z Ignacym Foglerem z Warszawy. Bogatą dekorację snycerską wykonał warsztat braci Korneckich z Krakowa, a rzeźby organowe prawdopodobnie Jakub Kornecki. Stolarska obudowa organów jest dziełem warsztatu cysterskiego. W latach 20-tych XX w. kilkakrotnie reperował organy jędrzejowskie Maurycy Saganowski z Kielc. W 1978 r. krakowscy specjaliści rozpoczęli konserwację instrumentu. Warto było poczekać aż 21 lat, by zobaczyć wspaniale wyglądający prospekt organowy. Wczesnorokokowy prospekt, cały niebieski z licznymi złoceniami tworzy wspaniałą ozdobę architektoniczną. Sekcja główna, w formie wklęsłego półkola, wypełniająca szerokość zachodniego przęsła nawy głównej kościoła, złożona jest z sześciu członów wieżyczkowych w układzie symetrycznym, które wysunięte są półkolistymi ryzalitami o akantowo-kwiatowej dekoracji. Całość spoczywa na podwieszonym, falującym belkowaniu. Pozytyw imitujący lożę wsparty jest na spiralnych konsolach, osadzonych na ozdobnie ukształtowanym filarze. Dekoracja prospektu oparta jest o Księgę Psalmów Starego Testamentu. U podstawy pozytywu rozpięty jest orzeł symbolizujący Miłość Bożą i Chwałę Kościoła. Po bokach umieszczone są figury św. Cecylii z lutnią, patronki muzyki kościelnej, zaś po przeciwnej stronie król Dawid z harfą, jako dyrygent anielskiej orkiestry. Pucołowate aniołki na gzymsie prospektu i pozytywu symbolizują niebiański chór. Dojrzeć tam również możemy Murzyna grającego na fagocie i Niewiastę z cynkiem, czyli dawnym drewnianym instrumentem. Organy jędrzejowskie zachowały się prawie całkowicie w swej dawnej postaci, posiadają unikalne rozwiązania techniczne. Instrument posiada 42 głosy, 4 manuały oraz pedał. Wysuwana spod manuału związanego z pozytywem klawiatura służy do automatycznego transponowania wykonywanej muzyki o cały ton niżej. Takie rozwiązanie należy do rzadkości, a kute w brązie klucze rejestrowe nie mają odpowiedników na świecie. Organy jędrzejowskie są jednym z najcenniejszych zabytków tego typu w Europie (były wzorem, który posłużył budowie organów w katedrze oliwskiej), dlatego przyciągają nie tylko turystów, lecz także artystów-muzyków. Od 1995 r. w jędrzejowskim klasztorze odbywa się Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej, w którym brali udział znani artyści z całego świata m.in. Krzysztof  Penderecki, Henryk Mikołaj Górecki, Krzysztof Kolberger, Chór „Poznańskie  Słowiki” prof. Stefana Stuligrosza, Wiesław Ochman, Konstanty Andrzej Kulka, Małgorzata Walewska, Alicja Wegorzewska, Jerzy Maksymiuk, Mario Duella, Georgij Agratina i Robert Grudzień /dyrektor festiwalu/.

====================

Rys historyczny klasztoru Ojców Cystersów w Jędrzejowie

Klasztor OO. Cystersów jest jednym z najstarszych i najcenniejszych zabytków Jędrzejowa. Jego początki sięgają przełomu XI/XII w. Pierwotnie w 1. poł. XII w. w miejscowości Brzeźnica (dzisiejszy Jędrzejów) istniał kościół pod wezwaniem św. Wojciecha, który stanowił własność rodową Jaksów-Gryfitów. W roku 1140 Janik Gryfita, późniejszy arcybiskup gnieźnieński, sprowadził do Brzeźnicy konwent cysterski z francuskiego opactwa Morimond w Burgundii. Była to 21 filia tego opactwa, która otrzymała zaszczytną nazwę Morimondus Minor. W 1149 r. jędrzejowski klasztor podniesiono do godności opactwa. Natomiast w 1166 lub 1167 r. miała miejsce uroczysta konsekracja kościoła klasztornego (wzniesionego na bazie wcześniejszego kościoła św. Wojciecha), w której wzięli udział książęta Kazimierz Sprawiedliwy, Mieszko Stary oraz arcybiskup Janik i biskup krakowski Gedko. W 1218 r. do wspólnoty zakonnej w Jędrzejowie wstąpił biskup krakowski Wincenty Kadłubek (po rezygnacji z biskupstwa), historiograf i kronikarz, autor Kroniki Polaków. Od tego czasu postać Kadłubka jest silnie związana z opactwem cysterskim oraz samym miastem. Przejawem tego związku jest kult Mistrza Wincentego, który rozwija się nieprzerwanie od czasów nowożytnych. Opactwo cysterskie wydatnie przyczyniało się także do rozwoju Jędrzejowa. W 1271 r. książę krakowski Bolesław Wstydliwy osadzie przyklasztornej nadał prawo miejskie. Jeszcze w średniowieczu Jędrzejów stał się ważnym ośrodkiem handlowym, a w XVI i XVII w. ośrodkiem politycznym – miejscem zjazdów szlachty małopolskiej. Dynamiczny rozwój opactwa cysterskiego został zahamowany w połowie XVI w., co było związane z rozwojem reformacji. Już jednak po 1580 r. klasztor odzyskał swoje dawne znaczenie. W XVI i XVII w. Cystersi coraz wyraźniej oddziaływali na miasto i najbliższą okolicę. Zajmowali się uprawą roli, hodowlą bydła i owiec, posiadali młyny i warsztaty tkackie. Zakonnicy prowadzili szkołę początkową (w latach 1807-1815 szkołę podwydziałową) oraz własne studium filozoficzno-teologiczne. Po upadku państwa polskiego sytuacja zakonu cysterskiego uległa znacznemu pogorszeniu. W okresie Księstwa Warszawskiego (1807-1815) jędrzejowski klasztor był objęty wzmożonym nadzorem państwowym. W 1819 r. na mocy dekretu cara Rosji Aleksandra I opactwo zostało skasowane. Kasata nie przerwała jednak życia zakonnego. Cystersi w Jędrzejowie przetrwali do 1855 r., kiedy zmarł ostatni mnich ojciec Wilhelm Ulawski. W 1856 r. administrator diecezji kieleckiej M. Majerczak przekazał klasztor ojcom reformatom. Niestety, za czynne poparcie powstania styczniowego na konwent spadły nowe represje. Od 1864 r. klasztor znajdował się pod nadzorem carskiej policji, natomiast w 1870 r. reformaci zostali usunięci z Jędrzejowa. W roku 1872 władze rosyjskie umieściły w gmachu poklasztornym seminarium nauczycielskie. Kilka lat później kościół poklasztorny został przekształcony w filię miejskiej parafii Św. Trójcy. Jednakże już na początku XX w. podjęto starania o odnowienie pocysterskiej parafii. Ostatecznie w 1913 r. biskup kielecki A. Łosiński utworzył nową parafię pw. bł. Wincentego Kadłubka, która do 1945 r. prowadzona była przez księży świeckich. Do Jędrzejowa cystersi powrócili w 1945 r., kiedy opat szczyrzycki Benedykt Biros sprowadził tu na powrót zakonników. W 1953 r. prymas Polski Stefan Wyszyński podniósł klasztor do stopnia samoistnego przeoratu, a w 1990 r. w miejsce przeoratu wskrzeszono opactwo. 
prof. Krzysztof Ślusarek

 

Post Author: Tomasz Osiński